Parafia pw. Matki Bożej Różańcowej w Zabratówce

Zabratówka przez prawie 300 lat była częścią parafii w Woli Rafałowskiej. Wolańska świątynia była oddalona od centrum wsi o prawie 5 km. Część mieszkańców uczestniczyła również w mszach, które odbywały się w kościołach położnych w Handzlówce i Hyżnem. To właśnie Parafia Świętej Trójcy i Podwyższenia Krzyża Świętego w Woli Rafałowskiej była miejscem chrztów, ślubów, pogrzebów i innych uroczystości dla mieszkańców Zabratówki, a na tamtejszym cmentarzu pochowanych jest wiele pokoleń zabratowian.

Wieś nie miała własnej świątyni, jednak religijność mieszkańców wyrażała się szlakiem kapliczek i przydrożnych krzyży. Na terenie wsi znajdowało się około czternastu tego typu obiektów. Na szczególną uwagę zasługuje wpisana do rejestru zabytków XVIII-wieczna barokowa kapliczka Matki Boskiej Niepokalanej. W jej wnętrzu znajduje się rokokowy posąg Matki Boskiej. Usytuowana jest ona w południowo – zachodniej części wsi, na wzniesieniu przy drodze wojewódzkiej 877. Bardzo znanym wśród zabratowian obiektem jest kapliczka, kiedyś nadrzewna, z XIX-wiecznym obrazem „Miłosierne Serce Jezusa” namalowanym na blasze, usytuowana na skraju lasu przy drodze w kierunku stawów. Według przekazów ma chronić wieś przed żywiołami, takimi jak powodzie, wichury, pożary. Najbardziej okazałym przykładem małej architektury sakralnej jest położna w przysiołku Górna Wieś kapliczka domkowa. Obiekt ma formę niewielkiej kaplicy i został wybudowany jako wotum za uratowanie życia w latach 40 XX wieku. Ciekawymi i cennymi budowlami sakralnym są dwie kapliczki zlokalizowane w centrum miejscowości. Jedna, XIX-wieczna, murowana położona przy drodze w kierunku Handzlówki, poświęcona Świętej Rodzinie. Druga, usytuowana przy drodze wojewódzkiej 877, wybudowana w 1948 roku z piękną figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Odległość do świątyń, szczególnie w okresie zimowym, była istotnym utrudnieniem dla mieszkańców w uczestniczeniu w obrzędach religijnych. W społeczeństwie wioski narastała potrzeba budowy kościoła. Historia utworzenia parafii rzymskokatolickiej związana jest z dwiema siostrami zakonnymi ze Zgromadzenia Sług Jezusa: Barbarą Mazur i Marianną Skurjat. Siostra Barbara była rodowitą zabratowianką, mieszkanką Markówek, to właśnie ona za pośrednictwem siostry Marianny przekazała całe gospodarstwo na rzecz budowy kaplicy. Siostra Marianna zachęciła mieszkańców wsi do rozpoczęcia budowy kościołka. Delegacja z Zabratówki uzyskała zgodę ks. biskupa Ordynariusza Diecezji Przemyskiej Ignacego Tokarczuka na rozpoczęcie prac. Powstał nieformalny komitet i w listopadzie 1971 roku przystąpiono do budowy drewnianego obiektu. Była to inicjatywa nielegalna i komunistyczne władze nieustanie utrudniały prace. Doszło nawet do eskalacji konfliktu i realnych szykan, kiedy to milicja zatrzymała i przesłuchiwała kilka osób, mieszkańców Markówek, zaangażowanych w to przedsięwzięcie. Ówczesnym władzom nie udało się złamać uporu mieszkańców i 11 grudnia ks. proboszcz parafii w Woli Rafałowskiej Julian Urban odprawił uroczystą mszę św. w nowej kaplicy. Wydarzenie to wywarło wielkie wrażenie na mieszkańcach, gdyż na pierwszej mszy zjawił się tłum ludzi. W 1973 roku ks. biskup Ignacy Tokarczuk oficjalnie erygował parafię w Zabratówce, jej pierwszym proboszczem mianując ks. Józefa Wolskiego. W następnych latach dzięki energii młodego proboszcza, zaangażowaniu mieszkańców oraz pomocy m. in. mieszkańców Grzegorzówki z przysiółka Kanada, rozbudowano i upiększono kaplicę. W tym czasie nieopodal kościółka powstał także cmentarz parafialny. Również i ta inicjatywa spotkała się z szykanami i karami władz, które jednakże nie powstrzymały ani proboszcza, ani parafian przed jej kontynuacją. Oficjalne uznanie parafii przez ówczesne władze nastąpiło dopiero na przełomie roku 1980 i 1981. Umożliwiło to legalne pozyskanie działki pod budowę nowego murowanego kościoła, gdyż drewniana kaplica była obiektem tymczasowym, za małym na potrzeby nowej parafii. Miejsce wybrane pod nowy obiekt znajdowało się w centrum Zabratówki miedzy domem strażaka, a szkołą podstawową, tym samym wszystkie budynki użyteczności publicznej wsi zostały skoncentrowane w jednym miejscu, co jest raczej rzadkością w miejscowościach Pogórza Dynowskiego. W 1982 roku ks. Józef uzyskał oficjalną zgodę na budowę nowej świątyni. Projekt budowli wykonał architekt Roman Orlewski wraz z konstruktorem Władysławem Jagiełłą. Prace rozpoczęto 27 września 1982 roku. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego przez biskupa ordynariusza Ignacego Tokarczuka nastąpiło 30 października 1983 roku. Niestety, dużym problemem okazał się brak środków finansowych, gdyż inwestycja była finansowana jedynie ze środków zebranych wśród parafian w formie comiesięcznych ofiar na cele budowlane oraz funduszy, pozyskanych przez ks. Wolskiego m. in. poprzez głoszenie kazań, połączonych ze zbiórkami w innych parafiach. Sami mieszkańcy wykonali dużą część prac budowlanych. Dzięki ogromnemu wysiłkowi mieszkańców i ks. proboszcza budowę udało się ukończyć w 1988 roku. Ks. biskup Ignacy Tokarczuk dokonał uroczystego poświęcenia kościoła pw. Matki Bożej Różańcowej, które odbyło się w dniu 5 czerwca 1988 roku. Ks. biskup był więc niekwestionowanym ojcem opatrznościowym parafii w Zabratówce, uczestnicząc we wszystkich kluczowych i przełomowych dla niej wydarzeniach. W kolejnych latach upiększano wystrój kościoła oraz jego obejście. Podjęto również następne duże przedsięwzięcie tj. budowę nowej plebanii, którą ukończono w 1997 roku.

Zabratówka to miejsce pochodzenia dwóch księży, braci Tadeusza i Zenona Bazanów. Ich prymicje odbyły się w zabratowskiej kaplicy na Markówkach, ks. Tadeusza w 1974 r., a ks. Zenona w 1976 r. Kapłani przynależeli do Zgromadzenia Księży Pallotynów i pełnili swoją posługę na misjach w Afryce, odwiedzając Zabratówkę w trakcie swoich pobytów w Polsce i odprawiając msze święte zarówno w kaplicy jak i nowym kościele.

Fotografii zwianych z parafią, czy też uroczystościami kościelnymi nie ma zbyt wiele. Nie było zwyczaju wykonywania zdjęć w murach kościoła, natomiast stosunkowo dużo jest fotografii związanych z obrzędami i sakramentami kościelnymi jak Pierwsza Komunia Święta, czy msze prymicyjne.