Uroczystości wiejskie

Krajobraz polskiej wsi nie byłby pełny, gdyby nie różnorakie uroczystości i święta, które odbywały się na przestrzeni lat. Dożynki, święta patriotyczne, imprezy okolicznościowe związane z ważnymi dla wsi wydarzeniami to stały obraz w przestrzeni społecznej Zabratówki.

Z tą częścią aktywności wiejskiej nierozerwalnie związane są koła gospodyń wiejskich. Historia działalności Koła Gospodyń Wiejskich w Zabratówce rozpoczyna się w 1957 roku, a inicjatorką jego powstania i pierwszą przewodniczącą była Janina Czarnota. W początkowym okresie działalności organizacja skupiała 15 członkiń. Panie rozpoczęły realizację wielu inicjatyw lokalnych, wśród których już w pierwszym roku działalności powstał w centrum miejscowości ogródek, pielęgnowany przez następne 25 lat. W kolejnych latach organizowano kursy gotowania i pieczenia, wykorzystując na ten cel kuchnię w Domu Ludowym. W późniejszych latach wiele takich kursów odbywało się w domach prywatnych. W roku 1958 przewodnictwo w kole objęła Genowefa Wąsacz, która m.in. zapoczątkowała rozprowadzanie kurcząt „jednodniówek”, gdyż w tamtych czasach ich pozyskanie było istotnym problemem dla gospodarstw rolnych. W tym samym roku panie zorganizowały po raz pierwszy wakacyjne przedszkole, tzw. „dzieciniec”, do którego zapraszały dzieci, aby zapewnić im należytą opiekę i ułatwić rodzicom wykonywanie sezonowych prac polowych. Była to wyjątkowa inicjatywa, wyróżniające zabratowskie KGW.

W 1959 roku na stanowisku przewodniczącej dokonuje się kolejna zmiana, funkcję tę obejmuje Zdzisława Cyrul i piastuje ją do 1965 r. W następnych latach organizacja dalej intensywnie się rozwija. Powstaje zespół teatralny, który wystawia przedstawienia również w sąsiednich wsiach tj. Hyżnem, Błędowej Tyczyńskiej i Woli Rafałowskiej. Według zapisków wystawiano sztukę pod tytułem „Taki wstyd”. Po 1965 roku przewodniczącą koła zostaje Rozalia Marciniec. Przez cały ten okres koło organizuje wiele uroczystości i zabaw tanecznych. Dochód z nich jest przeznaczony na cele społeczne m.in. utrzymanie ogródka koło Domu Ludowego oraz na bieżącą działalność organizacji. W 1968 roku rozpoczyna się trzystopniowy kurs przysposobienia rolniczego trwający trzy lata, w którym uczestniczą prawie wszystkie członkinie koła. W 1969 roku przewodniczącą zostaje Maria Czarnota. W tamtym czasie koło zorganizowało dwudniową wycieczkę do Krakowa, Wieliczki i Zakopanego, cieszącą się ogromnym powodzeniem.

Na zebraniu zdawczo-odbiorczym w roku 1972 przewodniczącą koła zostaje Aleksandra Szczepańska. Członkinie koła uczestniczą w konkursach higienizacji obór pod hasłem „Więcej mleka wysokiej jakości” oraz „Więcej owoców i kwiatów”, osiągając bardzo dobre wyniki. W tym okresie organizowano wyjazdy kulturalne do teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, kilkakrotnie do cyrku oraz wycieczkę do Chorzowa. Ważnym wydarzeniem była wspólna organizacja przez OSP i KGW dożynek gminnych w 1979 roku. Również w tym czasie w Zabratówce zaczyna funkcjonować magiel elektryczny oraz wypożyczalnia naczyń, nad którymi pieczę sprawuje KGW.

W 1981 roku w kolejnych wyborach funkcję przewodniczącej obejmuje Kazimiera Kozieł. W tamtym czasie w ramach KGW przy Gminnym Ośrodku Kultury powstaje zespół śpiewaczy o nazwie „Pogórzanki”, a jego skład stanowią w większości członkinie koła. Kierownikiem zespołu była Stanisława Czarnota, a zespół odnosił wiele sukcesów na przeglądach i konkursach.

Do kolejnej zmiany we władzach koła doszło w 1987 roku, kiedy to przewodniczącą zostaje Danuta Lekka, jednakże jej kadencja trwa bardzo krótko i funkcję tę przejmuje Stanisława Czarnota. W 1988 roku Zabratówka po raz kolejnym jest organizatorem Gminnego Święta Plonów. W tym czasie koło bardzo ściśle współpracowało z Wojewódzkim Ośrodkiem Postępu Rolniczego oraz Związkiem Kółek i Organizacji Rolniczych, otrzymując znaczącą pomoc podczas organizacji dożynek. Następne lata to okres przemian ustrojowych i głębokiego kryzysu ekonomicznego. Życie społeczne, kulturalne i działalność KGW na wsi w dużej części zamiera. Nowy piękny etap działalności koła rozpoczął się dopiero po 2010 roku.

Najważniejszym świętem wiejskim w dawnych czasach były dożynki. Ogromna większość mieszkańców utrzymywała się z pracy na roli, dlatego też to wydarzenie miało swój szczególny wymiar. Prace związane ze żniwami starano się tradycyjnie zakończyć przed Świętem Matki Boskiej Zielnej. Uroczystości miały wtedy charakter przede wszystkim religijny. Przed świętem zabratowianki zajmowały się wiciem wieńca z pozostawionych na polu zbóż, owoców, kwiatów, kiści jarzębin i kolorowych wstążek. Wieńce dożynkowe miały różny kształt, z roku na rok inny. 15 sierpnia w centrum Zabratówki zbierał się piękny orszak – zabartowska młodzież z wieńcem, ubrana w stroje ludowe oraz przystrojone zaprzęgi konne. Korowodowi w drodze do kościoła w Woli Rafałowskiej towarzyszyli mężczyźni często jadący konno w kolumnie. Kulminacją obchodów święta była uroczysta msza święta w kościele parafialnym. W późniejszych latach 60, 70 i 80. XX wieku ówczesna władza organizowała gminne dożynki nazywane też świętem plonów, w których udział brały delegacje ze wszystkich miejscowości gminy.

Ważnym elementem historii miejscowości była organizacja imprez okolicznościowych, jubileusze działalności miejscowych organizacji, otwarcia nowych obiektów i inne uroczystości. Wszystkie te wydarzenia przygotowywane były przez organizacje społeczne działające w Zabratówce.

Życie wsi to również rozrywka, a więc organizacja zabaw i imprez towarzyskich. W minionych dziesięcioleciach odbywały się one dość regularnie, a ich inicjatorami było zazwyczaj OSP lub KGW. Dochód z tych przedsięwzięć przeznaczano na cele społeczne. Początkowo zabawy odbywały się w wybudowanej w 1934 roku „Altanie”, położonej na działce nad rzeką tzw. „Świńska Krzywda”, a od drugiej połowy lat 50. XX wieku w sali Domu Ludowego.